“Kara tren gecikir tahminen hiç gelmez / Dumanın savurur halimi görmez.” Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati’nin bundan bir ay evvel duyurduğu “Enflasyon muhafazalı tahvil”, türküdeki kara trene benzedi. Gecikti, tahminen de hiç gelmeyecek…
Nurettin Nebati, “E
nflasyon muhafazalı tahvilin tasarımı ve geliştirilmesi çalışmalarımızı tamamladık” dediğinde takvimler 2 Mayıs’ı gösteriyordu. Ortadan bir ay geçti, “hazır” olduğu söylenen eserden ne bir ses var, ne duman. Tren nerede kaldı?
Ankara’da enflasyon muhafazalı esere Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ikna edilemediği konuşuluyor. İsmi ne olursa olsun, geçmişteki yüksek faizli üstün bonoları, yaşı tutanlara 1994 Krizi’nde çıkarılan “Çiller bonoları”nı hatırlatacak bir tahvile yüksek faize karşı bir siyasetçinin onay vermesi kolay değil.
Konuşulan bir şey daha var. Cumhurbaşkanı onay verse bile enflasyon muhafazalı eser için 15 Haziran’a kadar bekleneceği de söyleniyor. Enflasyon muhafazalı tahvilin vadesinin seçimden evvel dolması istenmediği belirtiliyor. İnce hesaplar…
“Kara tren gecikir tahminen hiç gelmez” türküsü “Gözüm yolda gönlüm darda” diye başlar. Enflasyon muhafazalı eserin bu kadar çok konuşulmasının sebebi, Türkiye iktisadının darda olması. Enflasyon yüzde 100’e, cari açık 40-50 milyar dolara gerçek gidiyor. Dolar yine tırmanışa geçti. İktisat idaresinin şapkadan yeni bir tavşan çıkarması gerek. 20 Aralık’ta şapkadan çıkan tavşan, yani “kur muhafazalı mevduat”ın tesiri azaldı, döviz mevduatlarındaki erime durdu, tekrar artış başladı.
Enflasyon muhafazalı tahvil, kur muhafazalı mevduat kadar tesirli olur mu? Kamuoyundaki büyük beklentiye karşın ben birebir etkiyi göstermeyeceğini düşünüyorum. Getirisi bundan bir yıl sonra TÜİK’in açıklayacağı enflasyona bağlı bir esere kim parasını yatırır? Yüz bin liranız yahut bir milyon liranız olsa, mukadderatını TÜİK’e emanet eder misiniz? Ben etmem. Birçok kişinin de etmeyeceğini düşünüyorum. Bunun yerine piyasadaki öteki “enflasyon muhafazalı ürünleri”, yani arabası, motosikleti yahut gayrimenkulü tercih ederim. Hangisine param yetiyorsa… Onların fiyatı TÜİK’te değil, piyasada belirleniyor ne de olsa. Gerçek enflasyon kadar artacakları neredeyse garanti.
Yani enflasyon muhafazalı tahvil çıksa bile beklenen etkiyi göstermeyebilir. Dağın fare doğurması güçlü mümkünlük.
Yeniden de lakin bu gecikme başlı başına enteresan. Ve bana kalırsa Nurettin Nebati’nin iktisatta bütün ipleri elinde tutmadığının işareti.
Dün gece gece Külliye’de Cumhurbaşkanı Erdoğan, İktisat Siyasetleri Şurası üyeleri ve Bakan Nebati ortasında gerçekleştiği belirtilen iktisat tepesini de bu türlü pahalandırmak mümkün. İktidara yakın medya organları bu tepeyi evvel “Kritik iktisat zirvesi” diye duyurdular. Ancak verdikleri haberi bir saat sonra apar topar yayından kaldırdılar.
İktisatta “kritik” doruğa muhtaçlık duyulması, Beştepe’nin bir şeylerin yanlış gittiğini düşündüğünü gösteriyor. Aslında bir müddettir bunun işaretleri vardı. Binali Yıldırım evvelki gün şöyle dedi mesela: “
Ülkenin birinci sıkıntısı artık terör değil, enflasyon. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan ve takımı olarak bizler, bugüne kadar birçok badireden ülkemizi çıkarttığımız üzere bu badireden de elhamdülillah çıkartacağız. Hiç kaygınız olmasın.”
Bu kelamları şöyle yorumlamak mümkün: “Enflasyonla gayret Nebati’den evvel Cumhurbaşkanı ve grubunun işi.”
Önümüzdeki günler çok şeye hamile
