Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, EYT çalışması ile ilgili A Haber’e açıklamalarda bulundu. Bakan alım yürütülen çalışmanın yol haritasını anlattı. Ayrıntıları A Para Ankara Haber Müdürü Murat Ovucu aktardı.
Bakan Alım, “Bakanlık bünyesinde çalışma kümesi oluşturduk. Hazine ve Maliye bakanlığı da sürece katılacak. En uygun formülü devreye sokacağız. Çalışmayı yıl sonu ya da ocak başında Meclis’e sunacağız.” dedi.
Sözleşmeli işçi düzenlemesi ile ilgili de konuşan Bakan Alım, “Çalışmamızı tamamlayıp sendikaların da taleplerini alacağız” tabirlerini kullandı.
9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlara yönelik çalışmalarda birinci evreyi kapsamın belirlemesi oluştururken, bunun için pek çok formül konuşuluyor:
KISMİ EMEKLİLİĞE YENİ İMKAN
Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar 15 yılı (bu mühlet doldu) ve 3600 gün (10 yıl) primi tamamladıklarında bayanlar 50, erkekler de 55 yaşı da doldurmak kaydıyla kısmi emeklilik hakkı kazanıyor. Emeklilik yaşları ise bu 3 koşulu bitirdikleri tarihe nazaran değişiyor.
Kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşı bulan koşullar ortaya çıkıyor. Yapılacak düzenlemeyle, 3600 günle emeklilikte de yaş kaidesi aranmayabilir. Bu durumda 3600 günü olan bayanlar 50, erkekler 55 yaşında emekli olabilir.
20-25 YIL ÇALIŞMA KRİTERİ
Gündeme gelen bir diğer formül ise emeklilik için bayanların 20, erkeklerin 25 yıllık prim gününü tamamlamalarını içeriyor.
Burada emekli aylığı bağlanabilmesi için aranacak kaideler, 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlamak, bayanlar için 20 yıl yani 7200 prim gününü, erkekler için ise 25 yıl yani 9 bin gün primi tamamlamak olacak.
Bu kuralı tamamlayan EYT’liler, kelam konusu formül hayata geçerse yaşa bakılmadan emekli olabilecek.
YAŞ SINIRI
Yaşa takılanlara emeklilik için bir yaş hududu getirilebilir. Daha evvel 50 yaş sonu getirilebileceği konuşulmuştu.
Bu formül hayata geçirilirse, EYT’lilerin emekli olması için 50 yaşını da tamamlaması gerekecek.BEKLEME MÜDDETİNDE İNDİRİM
Prim gün sayısını doldurup yaşı bekleyenler için bekleme müddetini 2-3 yıl düşürmek üzere avantajlar da formüller ortasında yer alıyor.
AVRUPA MODELİ
Bazı Avrupa ülkelerinde uygulanan kesintili emeklilik modeli de tartışılan seçenekler ortasında. Bu formülde, emeklilik için kaç yıl kaldıysa her yıl için aşikâr oranda aylıktan kesinti yapılıyor.
Daha az maaşla daha erken emeklilik ortaya çıkıyor. Tekrar Avrupa’da uygulanan bir formül de süreksiz kesintili emeklilik.
Buna nazaran, sigortalı belirli bir kesintiyle erken emekli oluyor. Lakin yasanın işaret ettiği yaşa gelip emeklilik kuralları oluşunca bu kesinti ortadan kalkıyor.
PRİM VE MÜHLET FORMÜLÜ
9 Eylül 1999 öncesinde işe girenlerin, birinci sigortalı oldukları tarihe nazaran 5000 ile 5975 prim gününü, bayanlarda 20, erkeklerde 25 yılı tamamlaması gerekiyor. Bunları tamamlayanlar yaşı dikkate alınmadan emeklilik imkanı elde edebilir.
KADEMELİ EMEKLİLİK
Yaşı bekleyenlere ‘kademeli’ emeklilik imkanı sunulması üzerinde de duruluyor.
