Danıştay İdari Dava Dairleri Konseyi, Ulusal Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Şurası Başkanlığının ”Haftalık Ders Çizelgesi” tablolarının, tüm okul cinsleri bakımından (Fen Liseleri hariç) Biyoloji Dersinin 3 saatten 2 saate indirilmesine ait kararına açılan davayı sonuçlandırdı.
Düzenlemeyi hukuka uygun bulan Daire Kararı onandı.
Daire red kararında şu konulara vurgu yaptı:
Toplam biyoloji dersi değişmemektedir.
Ortaöğretim kurumlarında uygulanmakta olan ortak ve seçmeli derse ilişkin öğretim programlarının, 2016 yılı Hareket Planı ile Onuncu Kalkınma Planının ”Öncelikli Dönüşüm Programları” çerçevesinde kıymetlendirilmesi, sadeleştirilmesi, güncellenmesi ve geliştirilmesi çalışmaları doğrultusunda, davaya mevzu Talim Terbiye Heyeti kararı ile haftalık ders çizelgelerinde de güncelleme yapıldığı, tüm okul cinsleri bakımından (Fen Liseleri hariç) Biyoloji Dersinin 3 saatten 2 saate indirilmesine karar verildiği ve 9 ile 10. sınıflarda 2’şer saat Biyoloji dersinin yer aldığı; bununla birlikte; güncellenen öğretim programı dikkate alınmak suretiyle haftalık ders çizelgesinde 11 ve 12. sınıflarda 4’er saat olmak üzere, seçmeli biyoloji derslerine yer verilmiş olup; ortaöğretim programının tamamında toplam 12 saat olan biyoloji ders saatinde bir değişiklik yapılmamıştır.
Talim Terbiye Heyeti bilimsel karar vermektedir.
Alanında uzman akademisyenlerden oluşan, bilimsel, istişare ve inceleme organı olan, Talim Terbiye Kurulunca bilimsel kriterlerin, ülkenin muhtaçlıklarının, çağın gereklerinin ve 2016 yılı Aksiyon Planı ile Onuncu Kalkınma Planının ”Öncelikli Dönüşüm Programları” çerçevesinde güncellenen öğretim programının kazanımlarının dikkate alınması suretiyle, Ortaöğretim Genel Müdürlüğü, Din Öğretimi Genel Müdürlüğü ve Mesleksel ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğünün ilgili yazıları kıymetlendirilerek tesis edildiği anlaşılan dava konusu sürecin, gelişen ve değişen bir bilim olan eğitim bilimindeki gelişmelerin takip edilmesi ve biyoloji eğitiminde aktiflik ve verimliliğin arttırılması hedefi taşıdığı, üst hukuk normlarına ve Türk Ulusal Eğitiminin temel unsurlarına uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
T.C.
DANIŞTAY
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Temel No: 2021/1880
Karar No: 2022/36
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : . Sendikası (.)
VEKİLİ: Av. .
KARŞI TARAF (DAVALI) : . Bakanlığı
VEKİLİ: Hukuk Müşaviri .
İSTEMİN KONUSU:
Danıştay Sekizinci Dairesinin 16/03/2021 tarih ve E:2018/501, K:2021/1554 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem:
Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Heyeti Başkanlığının. tarih ve . sayılı ”Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Çizelgesi” bahisli kararının ve bu kararın eki olan ”Haftalık Ders Çizelgesi” tablolarının, tüm okul çeşitleri bakımından (Fen Liseleri hariç) Biyoloji Dersinin 3 saatten 2 saate indirilmesine ait kısmının iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti:
Danıştay Sekizinci Dairesinin 16/03/2021 tarih ve E:2018/501, K:2021/1554 sayılı kararıyla;
1739 sayılı Ulusal Eğitim Temel Kanunu’nun “Genel amaçlar” başlığını taşıyan 2. unsurunun 1. fıkrasının 3. bendi, 6., 13., 14., 28. ve 29. unsurları, 652 sayılı Ulusal Eğitim Bakanlığı Teşkilat ve Vazifeleri Hakkında Kanun Kararında Kararname’nin dava konusu süreç tarihi prestijiyle yürürlükte bulunan 1. ve 28. unsurları, 07/09/2013 tarih ve 28758 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Ulusal Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’nin ”Ortaöğretim kurumlarının amaçları” başlığını taşıyan 7. hususu kararlarına yer verilerek,
Her ne kadar dava konusu süreçten sonra Ulusal Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Konseyi Başkanlığının . tarih ve . sayılı kararı ile kabul edilen davaya mevzu ”Haftalık Ders Çizelgesi”nin, (Güzel Sanatlar Lisesi ve Spor Lisesi Haftalık Ders Çizelgeleri hariç) Ulusal Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Şurası Başkanlığının . tarih ve . sayılı kararıyla; Hoş Sanatlar Lisesi Haftalık Ders Çizelgesinin, Ulusal Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Konseyi Başkanlığının . tarih ve . sayılı kararıyla; Spor Lisesi Haftalık Ders Çizelgesinin Ulusal Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Konseyinin . tarih ve . sayılı kararıyla 2018- 2019 eğitim ve öğretim yılından itibaren uygulamadan kaldırılmasına karar verilmişse de, yeni düzenlemede de tüm okul cinsleri bakımından (Fen Liseleri hariç) Biyoloji Dersinin 9 ve 10. sınıflarda 2’şer saat olduğu anlaşıldığından, dava sebeplerinin ortadan kalkmadığı ve davaya mevzu edilen kararın hukuka uygunluk kontrolünün yapılması gerektiğinin anlaşıldığı;
İdarenin yetkilerini kullanırken ve misyonlarını yerine getirirken hâkim olan unsurlar ve Türk Ulusal Eğitiminin temel prensip ve kuralları bir bütün olarak değerlendirildiğinde; 1739 sayılı Kanun ve 652 sayılı Kanun Kararında Kararname gereği; eğitim sistemini, eğitim ve öğretim plan ve programlarını hazırlatmak, hazırlananları incelemek yahut inceletmek, araştırmak ve geliştirmenin Ulusal Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Konseyinin vazife ve yetkileri ortasında olduğu; Ulusal Eğitim Bakanlığının bu misyon ve yetkisini, üst hukuk normlarına ve Türk Ulusal Eğitiminin temel unsur ve kurallarına uygun kullanıp kullanmadığının yargısal olarak denetlenmesinin hukuk devleti unsurunun gereği olduğu;
Diğer bir anlatımla; bir kamu hizmeti olan eğitim öğretim hizmetinin yürütülmesinden, nezaret ve kontrolünden, eğitim ve öğretim programlarının hazırlanması, uygulanması ve güncellenmesinden asıl olarak sorumlu olan . Bakanlığının, davaya mevzu haftalık ders çizelgesinin hazırlanmasında, Türk Ulusal Eğitiminin temel unsurlarını, Ulusal Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’nde kurala bağlanan ortaöğretim kurumlarının hedeflerini bilimsel ve teknik temelleri dikkate almasının gerektiği;
Ortaöğretim kurumlarında uygulanmakta olan ortak ve seçmeli derse ilişkin öğretim programlarının, 2016 yılı Hareket Planı ile Onuncu Kalkınma Planının ”Öncelikli Dönüşüm Programları” çerçevesinde kıymetlendirilmesi, sadeleştirilmesi, güncellenmesi ve geliştirilmesi çalışmaları doğrultusunda, davaya mevzu Talim Terbiye Şurası kararı ile haftalık ders çizelgelerinde de güncelleme yapıldığı, tüm okul cinsleri bakımından (Fen Liseleri hariç) Biyoloji Dersinin 3 saatten 2 saate indirilmesine karar verildiği ve 9 ile 10. sınıflarda 2’şer saat Biyoloji dersinin yer aldığı; bununla birlikte; güncellenen öğretim programı dikkate alınmak suretiyle haftalık ders çizelgesinde 11 ve 12. sınıflarda 4’er saat olmak üzere, seçmeli biyoloji derslerine yer verilmiş olup; ortaöğretim programının tamamında toplam 12 saat olan biyoloji ders saatinde bir değişiklik yapılmadığı;
Bu bağlamda; alanında uzman akademisyenlerden oluşan, bilimsel, müşavere ve inceleme organı olan, Talim Terbiye Kurulunca bilimsel kriterlerin, ülkenin muhtaçlıklarının, çağın gereklerinin ve 2016 yılı Aksiyon Planı ile Onuncu Kalkınma Planının ”Öncelikli Dönüşüm Programları” çerçevesinde güncellenen öğretim programının kazanımlarının dikkate alınması suretiyle, Ortaöğretim Genel Müdürlüğü, Din Öğretimi Genel Müdürlüğü ve Mesleksel ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğünün ilgili yazıları kıymetlendirilerek tesis edildiği anlaşılan dava konusu sürecin, gelişen ve değişen bir bilim olan eğitim bilimindeki gelişmelerin takip edilmesi ve biyoloji eğitiminde aktiflik ve verimliliğin arttırılması hedefi taşıdığı, üst hukuk normlarına ve Türk Ulusal Eğitiminin temel unsurlarına uygun olduğu sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN TEZLERİ:
Davacı tarafından, yapılan değişikliğin bilimsellikten uzak olduğu; yönetimin takdir yetkisinin sınırsız olmadığı, keyfi kullanılamayacağı; ders saati değişiminin vilayet içi yer değiştirmelerinin sone erdiği, vilayet dışı yer değiştirmelerin ise başlayacağı bir devirde yapılmasının norm kadroyu da etkilediği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI:
Davalı yönetim tarafından, istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ NİYETİ:
Dava konusu süreç tesis edilmeden evvel somut bilimsel bir tespit ve kıymetlendirme yapıldığı ortaya konulamadığından, sürecin, idari süreçlerin tüzel sebeplere ve bilimsel münasebetlere dayanması istikametindeki hukukun genel unsurlarına, Anayasa’ya ve öteki üst hukuk normlarına alışılmamış olduğu anlaşılmaktadır. Öte yandan, eğitim bilimi değişen ve gelişen bir bilim olmakla birlikte, Biyoloji eğitiminde aktiflik ve verimliliğin arttırılması emeli ile öğrencilerin ilgi ve yönelimlerine nazaran seçebilecekleri seçmeli Biyoloji dersleri dışında, ortak alanda temel Biyoloji eğitiminin verildiği Biyoloji dersi saatinin azaltılması ortasında da çelişki olduğu açık olduğundan, davacının temyiz isteminin kabulü ile Daire kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve belgedeki evraklar incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ KIYMETLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin kesin kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Metodu Kanunu’nun 49. hususunda yer alan;
“a) Vazife ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka ters karar verilmesi,
c)Usul kararlarının uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte yanılgı yahut eksikliklerin bulunması” sebeplerinden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar metot ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen tezler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın üstte özetlenen münasebetle reddine ait Danıştay Sekizinci Dairesinin temyize bahis 16/03/2021 tarih ve E:2018/501, K:2021/1554 sayılı kararının ONANMASINA,
3.Kesin olarak, 19/01/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
X-İdari süreçlerin bir sebebe ve münasebete dayalı olması hukukun genel prensiplerinden olup, bu unsur genel manada düzenleme yahut süreç tesis eden idareyi, uyguladığı ve düzenleme yaptığı alanda, hakikat ve manalı olgular ortaya koymaya ve bilimsel münasebetleri tespit etmek suretiyle, bilimsel münasebetlere uygun hareket etmeye zorlar.
Yönetimin yetkilerini kullanırken ve vazifelerini yerine getirirken hâkim olan prensipler ve Türk Ulusal Eğitiminin temel prensip ve kuralları bir bütün olarak değerlendirildiğinde; 1739 sayılı Ulusal Eğitim Temel Kanunu ve 652 sayılı Ulusal Eğitim Bakanlığı Teşkilat ve Misyonları Hakkında Kanun Kararında Kararname gereği; eğitim sistemini, eğitim ve öğretim plan ve programlarını hazırlatmak, hazırlananları incelemek yahut inceletmek, araştırmak, geliştirmek Ulusal Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Heyetinin vazife ve yetkileri ortasındadır. Ulusal Eğitim Bakanlığının bu vazife ve yetkisini, üst hukuk normlarına ve Türk Ulusal Eğitiminin temel prensip ve kurallarına uygun kullanıp kullanmadığının yargısal olarak denetlenmesi hukuk devleti prensibinin gereğidir.
Dava konusu sürecin tesis edilmesine temel teşkil eden gerekliliklerin, tüzel ve bilimsel olması zarurî olmakla birlikte, bu gerekliliklerin ve bu tarafta yapılan bilimsel çalışmaların ortaya konulamaması idari süreci hukuka alışılmamış kılacaktır.
Diğer bir anlatımla; bir kamu hizmeti olan eğitim öğretim hizmetinin yürütülmesinden, nezaret ve kontrolünden, eğitim ve öğretim programlarının hazırlanması, uygulanması ve güncellenmesinden asıl olarak sorumlu olan Ulusal Eğitim Bakanlığının, davaya mevzu haftalık ders çizelgesinin hazırlanmasında, Türk Ulusal Eğitiminin temel prensiplerini, Ulusal Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’nde kurala bağlanan ortaöğretim kurumlarının maksatlarını bilimsel ve teknik temelleri dikkate alması gerekmektedir.
Bu bağlamda; dava konusu süreç tesis edilmeden evvel somut bilimsel bir tespit ve kıymetlendirme yapıldığı ortaya konulamadığından, sürecin, idari süreçlerin hukuksal sebeplere ve bilimsel münasebetlere dayanması istikametindeki hukukun genel prensiplerine, Anayasa’ya ve başka üst hukuk normlarına karşıt olduğu anlaşılmaktadır. Öteki bir anlatımla, Türk Ulusal Eğitiminin temel unsurlarından olan bilimsellik unsuruna dayanılmaksızın, eğitim bilimi tarafından gerekliliği ortaya konulmadan tesis edilen dava konusu süreçte hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Öte yandan, eğitim bilimi değişen ve gelişen bir bilim olmakla birlikte, Biyoloji eğitiminde aktiflik ve verimliliğin arttırılması hedefi ile öğrencilerin ilgi ve yönelimlerine nazaran seçebilecekleri seçmeli Biyoloji dersleri dışında, ortak alanda temel Biyoloji eğitiminin verildiği Biyoloji dersi saatinin azaltılması ortasında da çelişki olduğu açıktır.
Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin kabulü ile temyize husus kararın bozulması gerektiği oyuyla, karara katılmıyorum.
