Elazığ’da çiftçiler yüksek elektrik faturaları ve mazot fiyatlarına her gün artırım yapılmasıyla birlikte, ekili alanların sulanmasında yaşanan zorlukları protesto etmek üzere Devlet Su İşleri (DSİ) Bölge Müdürlüğüne gidince jandarma ve polis müdahalesiyle karşılaştı. Polis ve Jandarma çiftçilerin traktörleriyle DSİ Elazığ Vilayet Merkezine girmesine müsaade vermedi.
Elazığ merkeze bağlı Muratcık, Fatmalı, Pirinççi, Koruk, Dambüyük, Dallıca köylerinde, çiftçilikle geçimini sağlayan yurttaşlar, DSİ’nin Keban Baraj gölünde sağladığı sulama suyuna bir haftalık elektrik kullanım bedeli olarak 980 bin TL para istemesine reaksiyon gösterdi.
DSİ’nin bu türlü bir uygulamasının olmadığını, daha evvelki yılar elektrik fiyatının 4/1’lik kısmının köylüden tahsil edildiğini ancak artık tamamının köylüden tahsil edildiğini söyleyen köylüler, yaklaşık 40 traktör ile DSİ bölge müdürlüğü binasına gitmek istedi. Güvenlik güçleri çiftçilere mani olarak gidişlerine müsaade vermedi. Köylüler ile polis müdürleri ortasında uzun süren tartışma sonrası köylüleri temsilen bir heyet oluşturularak heyetin vali yardımcısı ve DSİ Bölge Müdürü ile görüşmek üzere Elâzığ vilayet merkezine gitmelerine müsaade verildi.
‘Bu traktörlerin hepsi ipotekli’
DSİ Elazığ Bölge Müdürlüğü’ne traktörler ile gidilmesine müsaade verilmemesi sonrası köylüler ismine gazetecilere açıklama yapan Serkan Aytaç “Köylüler sene başında şeker fabrikasına borçlanarak tohum ve gübre aldı ve bölgedeki 6 köyün şeker fabrikasına toplam 14.5 milyon TL avans borcu var. DSİ elektrik faturasını bize ödetmek istiyor ve şu an suyumuzu kesmiş durumda” diyerek şu açıklamayı yaptı:
“Elazığ köylerinde yaşayan çiftçiler hiçbir vakit bu kadar zorlukla karşı karşıya gelmemişti. Yaşadığımız bölgedeki 6 köy tarım yaparak geçimini sağlıyor. Bölgedeki 6 köyde yaşayan yüzlerce çiftçi sene başında şekerpancarı ekimi için şeker fabrikası ile yapılan muahede sonrası tohum ve gübre için avans sağlandı. Şu an köylülerin şeker fabrikasına 14.5 Milyon TL borcu var. DSİ bir haftalık sulama suyu fiyatı olan 980 bin TL’yi bizden tahsil etmek istiyor ve sulama suyunu kesti. Şu an sulama suyu verilmiyor. Eserler kurumak üzere. DSİ geçen yıla kadar tarıma takviye olmak için sulama suyunun elektrik faturasının yüzde 10’luk kısmını köylülerden istiyordu, bugün ise paranın tamamını köylülerden istiyor. Üstelik bu elektrik faturaları sanayi üretiminde kullanılan yüksek fiyat ile hesaplanıyor.”
‘Böyle mi üretici destekleniyor?’
Serkan Aytaç köylünün şeker fabrikasına olan 14.5 milyon TL borcu dışında piyasaya da 7-8 milyon TL olduğunu söyleyerek açıklamasına şöyle devam etti:
“Bölgedeki 6 köyde yaşayan çiftçilerin şeker fabrikasına olan 14.5 milyon TL borcun dışında piyasaya da 7-8 milyon TL borcu var. Biz bu borcu nasıl ödeyeceğiz. Bari bıraksınlar üretim yapalım borçlarımızın bir kısmını kapatalım. Daha evvel görüştüğümüz Elazığ Valisi ve DSİ Bölge Müdürü bizlere ekim yapın hiçbir sorun çıkmayacak suyunuz devlet tarafından verilecektir dediler. Şu an herkes ekim yapmış tarlalar, yeşermiş eserler, su istiyor lakin suyumuzu kestiler. Şu anda kullandığımız elektrik, Türkiye endüstrisinde en yüksek kullanılan elektrik. Biz sanayi üretimi mi yapıyoruz? Ziraî sulamada kullanıyoruz, ne kazanıyoruz ki bir de elektrik faturası ödeyelim. 1 haftada 980 bin TL elektrik borcu geldi, bir ay kullansak yaklaşık 4 milyon borç gelecek. Biz bu kadar para kazanabilecek miyiz ki bu faturaları ödeyelim. Hani devlet bize üretim yapın diyor bu türlü mi üretici köylü destekleniyor.
‘Siz evvel faturayı yatırın diyorlar’
Dünyanın her yerinde çiftçiye sulama suyu fiyatsız dağıtılır ancak bizde 1 haftada neredeyse 1 milyon elektrik borcu geldi.
Bizim tarlalarımızda çalışanlar çalışıyor. Amcamın oğlunun yanında sabit çalışan 15 emekçi var. Benim yanımda sabit 15 emekçi çalışıyor. Öteki çiftçi arkadaşın 3-4 çalışanı var. Milyonlar dönüyor. Ne olacak? Suyu vermiyorlar. ‘Siz birinci evvel bu faturayı yatırın’ diyorlar bize. ‘Gerisi Allah Kerim’dir’ diyorlar.
‘Hepsi Ziraat Bankası’nda ipotekli’
Sizlerin şu gördüğü bütün traktörlerin hepsi İpotekli. Bu traktörlerin hepsi bankaya borçlanarak alınmış. Hepsinin ruhsatlarını getireyim inceleyin. Hepsi Ziraat Bankası’nda ipotekli. Bugün bunun parası ödenmedi. Yarın şeker fabrikası sana icra koydu. Traktör de gitti ne olacak? Mazot da o denli… Bugün traktörlerimizi çıkartamadık. Bir köyde yalnızca 300 traktör var. Mazotun litresi 30 lira. Adamın gözü kesmiyor ki buraya gelsin, tarlaya gelsin. Bugün traktörlerimize koyduğumuz mazotu çoğumuz veresiye doldurduk ve buraya geldik”
‘Bu kadar jandarma, polise ne gerek var’
“Çiftçi yetkililere yaşadığı zorlukları anlatmak istiyor lakin yolumuz jandarma ve polis tarafından kesiliyor. Biz sıkıntımızı kime anlatacağız?” diyen Serkan Aytaç açıklamasına şu halde devam etti:
“Biz yaşadığımız sıkıntıları duyurmak istiyoruz, yetkililer bu durumu bilip tahlil getirsinler istiyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımız ne dedi; ‘Bir karış toprağı dâhi boş bırakmayın’ biz bir karış toprağı boş bırakmadık ancak bizi boş bırakanlar çok oluyor. Bu kadar jandarma, polise ne gerek var? Biz adam öldürmedik. Hakkımızı savunmaya, sesimizi duyurmaya geldik. Önümüzü kesiyorlar. Biz sesimizi kime duyuracağız. Tarım teşvikinden yararlanamıyoruz. Pancar ekicisinin teşviki yok. Fabrika sana tohumu verir, gübreni verir seni borçlandırır. Malını çektiği vakit da ayağını keser”
‘Çiftçilerin hareketini destekliyoruz’
Bölgeye gelen CHP Elazığ Vilayet Lideri Coşkun Çağlar Duran, çiftçilerin katiyen haklı münasebetler ile hareket yaptığını belirterek gazetecilere şu açıklamayı yaptı:
“Çiftçilerin bir ortaya gelerek başlatmış oldukları harekete takviye olmak için buradayız. Hareketin münasebeti, olması gereken makul bir münasebet. Ülkemizde çiftçiye, köylüye verilen takviyelerin artık yalnızca sayı ve kelamlar üzerinde kaldığı açık. Görüştüğümüz çiftçilerin ortak sorunu, yalnızca bu periyot pancar kısmında dahi maliyetlerin artışından ötürü çok büyük kahırlar yaşıyorlar. Asıl en büyük meşakkat elektrik üzere güç maliyetleriyle alakalı. Güçle ilgili iki kasvet var. Birisi gücün yüksek gelmesi ikincisi ise gücün çiftçiye ziraî olarak değil de sanayi olarak verilmesi. Yani buradaki sayının yüksek olduğunu söylüyor buradaki çiftçiler. Haklı bir münasebet ve talep. Bundan birkaç ay evvel ülkede ‘bir karış toprak bırakmayın, ekin’ diyenler bugün gösterilmesi gereken takviyesi vermiyorlar. Çiftçiler mağdur, maliyetler arttı. Mazotundan, personelinden hayat kurallarından ötürü mağdurlar. Bir an önce yetkililerin bu duruma el atmaları gerekiyor. Denizde yatlarıyla gezenlere verilen indirimlerin en azından mazot üzerinden çiftçilere sağlanması, başka bahislerde verilen dayanakların de gerçek olan fiyatlara getirilmesi gerekiyor. Verilen takviyeler mevcut ekonomik durumda çok komik sayılar olarak kalıyor. Düne kadar büyük sayı olarak görülen dayanaklar bugün artık adeta bir sigara parası olmuş. Artı bu fiyatların da güncellenmesi ve çiftçiye gerekli takviyenin verilmesi gerekiyor. Siz çiftçiye kâfi takviyesi vermezseniz yurtdışında yerler alıp ekim yapacağınızı söylemeniz çok da gerçekçi değil. Biz CHP olarak bu mevzuda çiftçinin sonuna kadar yanınızdayız. Bu mevzularla ilgili de gerekli açıklamaları yaptık. Yolumuz ve yol haritalarımız muhakkak. Biz sözümüzün gerisindeyiz ve çiftçilerimizin yanınızdayız.”
