İtalyanlar dünkü seçimde, 19’uncu yasama periyodunda parlamentonun üst kanadı Senato (200 sandalye) ve alt kanat Temsilciler Meclisinde (400 sandalye) kendilerini temsil edecek parlamenterler için oy kullandı.
Tarihin en düşük iştirak oranı
50,8 milyon seçmenin oy kullanma hakkına sahip olduğu seçime iştirak yüzde 63,9 oldu. Bu, “İtalya’daki genel seçimler tarihindeki en düşük iştirak oranı” olarak kayıtlara geçti. İçişleri Bakanlığının paylaştığı sonuçlara nazaran, Giorgia Meloni liderliğindeki çok sağcı FdI, yüzde 26,2’ik oyla seçimlerden birinci parti çıktı.
Ülkede en çok oyu alan ikinci parti yüzde 19,2 ile Enrico Letta liderliğindeki merkez solun çatı partisi Demokratik Parti oldu.
Seçimde en yüksek üçüncü oyu da eski Başbakan Giuseppe Conte liderliğindeki 5 Yıldız Hareketi (M5S) yüzde 15,3 ile aldı. M5S için seçim öncesi yapılan anketlerde daha düşük oy alacağı varsayımları yapılıyordu.
Seçimden evvelki anketlerin tersine sağ ittifaktan Lig Partisinin oy oranı yüzde 8,9 oldu. Matteo Salvini liderliğindeki Lig, beklentilerin altında kaldı.
Berlusconi 9 yıl sonra senatoda
Eski başbakanlardan Silvio Berlusconi‘nin önderi olduğu sağ ittifaktan Forza Italia (FI) da yüzde 8’lik oyla beşinci sırada yer aldı.
Diğer yandan 2013’te vergi kaçırdığına hükmedilen bir davada aldığı mahkumiyet nedeniyle Senatodan ihraç edilen ve 6 yıl siyaset yasağı getirilen Forza Italia önderi Silvio Berlusconi, 9 yıl sonra seçimleri kazanarak tekrar Senatoya dönecek.
85 yaşındaki Berlusconi, seçim bölgesi Monza’dan seçilerek Senatoya girme hakkı kazandı.
Sağ ittifak yüzde 44,3 aldı
“Üçüncü Kutup” olarak merkezde konumlayan Carlo Calenda liderliğindeki Hareket Partisi (Az) ile seçime birlikte girdiği ortağı Italia Viva (Iv) yüzde 7,7 oy aldı. “Üçüncü kutup” kısa vakitte yürüttükleri seçim kampanyası sonucunda beklentilerin üstünde oy almalarıyla dikkati çekti.
İttifak bazında ise FdI, Lig, FI ve birtakım küçük partilerin oluşturduğu sağ ittifakın oy oranı yüzde 44,3 oldu.
PD’nin çatı partisi olduğu merkez sol ittifak, yüzde 26,1 oyla sağ ittifakın gerisinde kaldı. Bu sonuçlar doğrultusunda sağ ittifak, hem Senatoda hem de Temsilciler Meclisinde hükümet kuracak salt çoğunluğa ulaşacak sandalye elde etti.
‘İlk kadın’ ve ‘ilk çok sağcı Başbakan’
Sağ ittifakın bir bütün halinde Senatoda 114 ile 126 ortasında, Temsilciler Meclisinde de 232 ile 252 ortasında sandalye sayısına ulaşacağı basında belirtiliyor.
Meloni, “ilk kadın” ve “ilk çok sağcı” başbakan olmaya çok yakın. Seçimlerden sağ ittifakın zaferle çıkması ve ittifakın daha evvel kendi içinde en çok oy alanın başbakanı belirlemesi konusunda mutabakatı sebebiyle gözler Meloni’ye çevrildi.
Meloni’nin sağ ittifakın başbakan adayı olarak kendisini açıklaması bekleniyor. FdI önderinin, cumhurbaşkanından hükümeti kurma vazifesini alması sonrasında başbakan olmasıyla “İtalya tarihinde birinci defa bir kadın” bu misyona gelmiş olacak. Ayrıyeten Meloni’nin başbakanlık koltuğuna oturması halinde faşist başkan Benito Mussolini‘nin akabinde “ülkede birinci defa çok sağcı bir politikacı” başbakanlık misyonunu üstlenecek.
Ülkede uzun vakit sonra seçilen Başbakan olacak
Giorgia Meloni, başbakan olursa ayrıyeten “ülkede 2008’den bu yana seçimle bu vazifeye gelen birinci lider” olacak. İtalya’da son 10 yıldır vazifeye gelen 6 başbakan da seçimlerde başbakanlık için yarışıp seçilmiş değil bilakis cumhurbaşkanları tarafından atanan isimler olmuştu.
İtalyan basınındaki haberlere nazaran, 2018’deki seçimlere 5 Yıldız Hareketi’nin başkanı olarak giren ve 18. yasama periyodunda kurulan 3 hükümette de bakan olarak vazife alan mevcut Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio, bu seçim kaybeden isimlerinden oldu. Di Maio, seçim bölgesi Napoli’de seçimleri kazanamadı ve bu devir parlamentoya giremedi.
İtalyan basınında seçim yankıları
Bu ortada Meloni ve sağ ittifakın seçim başarısı, İtalyan basınında geniş biçimde yer aldı.
La Repubblica, “Meloni, İtalya’yı alıyor”, Corriere della Sera, “Giorgia Meloni kazandı”, La Stampa, “İtalya, sağa gidiyor” başlığıyla seçimin sonucunu okuyucularına aktardı.
Ne olmuştu?
Ülkede, Mario Draghi liderliğindeki geniş iştirakli koalisyon hükümetinin 21 Temmuz’da çökmesinin akabinde Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella parlamentonun iki kanadını feshederek, 2023’te yapılması planlanan seçimleri 25 Eylül’e almıştı.
