Yargıtay Lideri Mehmet Akarca, dava süreçleriyle ilgili yargılama basamağı bitmeden yapılan tenkitlerin kabul edilemez olduğunu belirterek, “Yargı süreçleri bitmeden, katılaşmadan bir kararın eleştirilmesi sahiden hakikat değil, mahkemelere tavsiye ve telkin niteliğini taşımaktadır ve bundan sonraki süreç de zehirlenmektedir.” dedi.
Denizli Büyükşehir Belediyesi Nihat Zeybekci Kongre ve Kültür Merkezi’nde düzenlenen Bölgesel İçtihat Forumu’nun açılış konuşmasını yapan Akarca, insan haklarının, hukukun, tüzel güvenliğin, barışın, refahın ve özgürlüğün en değerli teminatının yeterli işleyen bir yargı sistemi olduğunu söyledi.
Temyiz mahkemelerinin içtihatları yaygınlaştırma, eğitici olma, liderlik yapma ve adalet siyasetlerine katkı sağlama üzere fonksiyonlarının de bulunduğunu anlatan Akarca, bu mahkemelerin hukuk sisteminin tüm kurumları üzerinde tesirli bir kurum olma özelliğinin de bulunduğuna işaret etti.
– Dolandırıcılık ve evrakta sahtecilik suçları
Yargıtay ceza dairelerinin vergi kabahatlerine ait bozma oranının öteki kabahatlerle ilgili bozma oranlarına nazaran çok daha fazla olduğunu kaydeden Akarca, gelişen teknolojiyle klasik manadaki “belgede sahtecilik” ve “dolandırıcılık” hatalarına yeni bir boyutun eklendiğine dikkati çekti.
Bu husustaki yeni hata sürece metotlarının ele alınmasının hukuk sisteminin günün muhtaçlıklarını karşılamakta yetersiz kalmaması bakımından kritik değer taşıdığını lisana getiren Akarca, “Dolandırıcılık ve dokümanda sahtecilik cürümleri, uygulamalı, sık karşılaşılan kabahatler ortasında yer almaktadır. Bu kabahatlere ait içtihatların hakikat bir halde bilinmesi ve takip edilmesi, büyük sayılara ulaşan davaların da gerçek bir halde sonuçlandırılması manasına gelir.” diye konuştu.
Mahkemelerin vereceği gerekçeli kararların kalitesinin halkın yargıya duyduğu itimadı daha da arttıracağına işaret eden Akarca, bu hususta son bir yılda kapsamlı ve sistematik çalışma yürütüldüğünü, gerekçeli karar yazım rehberinin geliştirildiğini, rehberin gelecek yıldan itibaren uygulamaya gireceğini bildirdi.
“Yapay zeka tabanlı içtihat merkezi” ile ilgili de bilgilendirme yapan Akarca, şöyle konuştu:
“Rehbere uygun halde yazılacak gerekçeli kararlar, 2023 yılında faaliyete geçecek olan yapay zeka tabanlı Yargıtay İçtihat Merkezi aracılığıyla yaygınlaştırılacaktır. Bizim Yargıtay olarak 5 yıldır 6 milyonun üzerinde içtihadımız internet üzerinden takip edilebilmektedir fakat bu içtihatların büyük bir kısmı artık yeniliğini yitirmiş, değişikliğe uğramış ve bu nedenle de burada sahiden de o bilgiye net bir formda ulaşmak mümkün olmamaktadır. Herkes, işine geldiği bir biçimde bir içtihada ulaşıp bunu sunabilmektedir. Emsal hususlarda hem bozma hem onama kararlarına sıklıkla rastlıyoruz. Bu da bizim kendi öz tenkidimiz.”
– “Hukuka uygun davranmaya davet ediyorum”
Yargı ve mahkemelerin kararlarına yönelik tenkitlerin insaf ve vicdan ölçüleri içinde bilimsel prosedürlere, kozmik unsurlara ve hukuka uygun yapılması gerektiğini vurgulayan Akarca, yargılama süreci bitmeden getirilen tenkitlere dikkati çekti.
Yargıtay Lideri Akarca, şunları lisana getirdi:
“Yargı süreçleri devam ederken bir mahkemenin verdiği karar ister beraat, ister mahkumiyet, ister tahliye, ister tutukluluk halinin devamı… Her ne biçimde olursa olsun daha itiraz, istinaf sistemi, temyiz yolu mümkünken başından itibaren bütün yargı mensuplarına yönelik haksız ve ağır akın niteliğindeki görüşleri yahut sözleri bizim kabul etmemiz mümkün değildir.
Yargı süreçleri bitmeden, katılaşmadan bir kararın eleştirilmesi nitekim yanlışsız değil, mahkemelere tavsiye ve telkin niteliğini taşımaktadır ve bundan sonraki süreç de zehirlenmektedir. Sonuçta hakim ve cumhuriyet savcılarımız da insandır. Onlar da kamuoyunda oluşan havadan etkilenebilirler. O vakit adaletin gerçekleşmesi ve tecelli etmesi nitekim ziyan görebilir.”
Kararlar eleştirilirken yargı mensuplarına hücum ve haksızlık yapılmaması gerektiğini belirten Akarca, basın mensupları, siyasi güç odakları, toplumsal medya kullanıcıları ve kamuoyu oluşturan bölümlerin buna çok dikkat etmeleri gerektiğinin altını çizdi.
Anayasa’ya nazaran mahkemelere tavsiye, telkin ve baskı yapılamayacağını, görüş ve teklifte bulunulamayacağını hatırlatan Akarca, “Anayasa’nın bu açık kararı dururken buna karşıt biçimde telaffuz geliştiren, yerleştiren insanları bir defa daha anayasal çizgiye, hukuka uygun davranmaya davet ediyorum.” dedi.
– Avukatların basına yaptığı açıklamalar
Konuşmasında avukatlara da seslenen Akarca, mahkeme kararlarıyla ilgili basın mensuplarına yapacakları açıklamalarda dikkatli olmaları gerektiğini tabir etti.
Akarca, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Mahkemelerimiz, yargıçlarımız ve savcılarımızın onurunu zedeleyecek telaffuzlardan herkesin kaçınması gerekir. Adaleti rahat bıraksınlar, her şey tıkır tıkır yürür, sistemi içinde yürür. İtiraz, istinaf ve temyiz sistemi var, kanun yolu var, harikulâde itiraz kanun yolu var, yargılamanın yenilenmesi olayı var, kişisel müracaat yoluyla Anayasa Mahkemesi ve AİHM’e başvurma imkanı var lakin daha baştan itibaren mahkemeleri baskı altına alacak telaffuzlardan bütün toplum bölümlerinin kaçınması gerekir.”
Vali Ali Fuat Atik, Büyükşehir Belediye Lideri Osman Zolan, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin, Yargıtay Birinci Başkanvekili ve Ceza Genel Konseyi Lideri Eyup Yeşil ile hukukçuların katıldığı forumda dolandırıcılık, dokümanda sahtecilik ve vergi hataları üzere hususlarda sunumlar yapıldı.
